برخلاف تبخال، آفت دهان روی سطح لب‌ها ایجاد نمی‌شود و مسری نیست. در اصل این ضایعه یا زخم دردناک روی بافت‌های نرم دهان بروز می‌کند و باعث التهاب و قرمزی می‌شود. اغلب سایز کوچک (با قطر کمتر از یک میلی‌متر) دارد و سفید یا زرد رنگ است.
از علل رایج بروز آفت دهان می‌توان به استرس زیاد، مصرف غذاهای اسیدی و آسیب‌های جزئی در داخل دهان اشاره کرد. معمولا طی چند هفته خود‌به‌خود بهبود می‌یابد. با این وجود، برخی از درمان‌های خانگی می‌توانند به کاهش درد و سوزش آفت دهان کمک کنند. در ادامه به جزئیات بیشتری در این زمینه اشاره خواهیم کرد.
علائم آفت دهان چیست؟
جالب است بدانید که انواع آفت دهان با عنوان آفت مینور و ماژور وجود دارد. بیشتر آنها گرد یا بیضی‌شکل با یک مرکز سفید یا زردرنگ و حاشیه قرمزرنگ هستند. ممکن است یک یا دو روز قبل از ظاهر شدن این زخم‌ها، کمی احساس سوزش در داخل دهان خود داشته باشید.
آفت مینور ممکن است سه یا چهار بار در سال ظاهر شود و معمولا بعد از گذشت یک تا سه هفته بهبود پیدا می‌کند. درحالی‌که آفت ماژور بزرگ‌تر و عمیق‌تر است و بیش از چهار بار در سال بروز می‌کند. اغلب طی چهار تا شش هفته بهبود پیدا می‌کند و می‌تواند جای زخم گسترده‌ای را به جای بگذارد. برخی از بیماران پس از بروز آفت ممکن است علائم دیگری مانند موارد زیر نیز نشان دهند:
- تورم غدد لنفاوی
- تب بالا
- بی‌قراری و ضعف
علت آفت دهان چیست؟
هنوز علت دقیق ابتلا به آفت دهان مشخص نیست، اما پزشکان معتقدند که عوامل زیر احتمال بروز آن را افزایش می‌دهند:
- عفونت ویروسی یا باکتریایی
- استرس و اضطراب زیاد
- نوسانات هورمونی به‌خصوص قبل و بعد از قاعدگی
- آلرژی غذایی
- ضعف سیستم ایمنی بدن به‌خصوص در اثر ابتلا به ویروس ایدز
- وجود هرگونه آسیب در بافت دهان
- کمبود ویتامین یا مواد معدنی مانند ویتامین B-12، روی، فولات (اسید فولیک)، کلسیم یا آهن
از بیماری‌هایی که خطر ظهور آفت دهان را افزایش می‌دهند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری سلیاک که یک اختلال روده‌ای جدی ناشی از حساسیت به گلوتن است.
- بیماری‌های التهابی روده، مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
- بیماری بهجت که یک اختلال نادر است و باعث بروز التهاب در سراسر بدن ازجمله دهان می‌شود.
روش‌های درمان آفت دهان کدام است؟
معمولا توصیه می‌شود که ابتدا به سراغ درمان‌های خانگی آفت دهان بروید و اگر موثر نباشند، درمان پزشکی را شروع کنید. زیرا در اغلب موارد، درد ناشی از آفت دهان طی 7 تا 10 روز به‌صورت خود‌به‌خود برطرف می‌شود و خودش نیز طی چند هفته بهبود پیدا می‌کند. در ادامه به چند نمونه از درمان‌های خانگی و پزشکی موثر اشاره خواهیم کرد.
درمان خانگی آفت دهان
برای تسکین درد و تسریع روند بهبودی، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- غرغره کردن دهان با دهانشویه، آب نمک یا محلول آب و جوش شیرین (با دستورالعمل 1 قاشق چای‌خوری جوش شیرین در نصف فنجان آب)
- قرار دادن یخ یا مقدار کمی شربت منیزیم هیدروکسید روی زخم‌ها
همچنین برای پیشگیری از عفونت باکتریایی باید به طور مرتب دندان‌های خود را مسواک بزنید و نخ‌دندان بکشید و برای تسریع روند بهبودی از مصرف غذاهای تند و داغ پرهیز کنید. اخیرا مشخص شده است که استفاده موضعی از عسل، آلوئه‌ورا یا روغن نارگیل، کمک زیادی به بهبود آفت می‌کند.
درمان پزشکی آفت دهان
طبق تجربه، داروهای موضعی زیر می‌توانند به تسکین و بهبود زخم‌های آفت کمک کنند:
- بنزوکائین به‌عنوان یک بی‌حس‌کننده
- محلول شستشوی پراکسید هیدروژن به‌عنوان یک ضدعفونی‌کننده
- فلوسینونید به‌عنوان یک عامل ضدالتهاب
به‌همین‌دلیل، ممکن است پزشک برای درمان آفت زبان و دهان آنها را تجویز کند. همچنین احتمال تجویز دهانشویه و داروهای زیر نیز وجود دارد:
- یک دهانشویه ضدمیکروبی، مانند دهانشویه‌های حاوی کلرهگزیدین
- یک آنتی‌بیوتیک موضعی مانند دهانشویه‌ها یا قرص‌های حاوی داکسی سایکلین
- یک پماد کورتیکواستروئیدی مانند هیدروکورتیزون همی سوکسینات یا بکلومتازون
- یک دهانشویه ضدالتهاب و ضددرد مانند دهانشویه‌های حاوی دگزامتازون یا لیدوکائین
سخن آخر
بنابراین، آفت دهان یک عارضه دردناک و ناراحت‌کننده است که توسط عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. در اغلب موارد خود‌به‌خود و بدون هیچ درمانی بهبود می‌یابد. همچنین بسیاری از درمان‌های خانگی برای تسکین علائم آن موثر هستند. با این وجود، اگر زخم‌های دهان شما پس از گذشت چند هفته بهبود نیافتند یا علائم شما تشدید پیدا کردند. حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
