باید بدانیم که رادیوگرافی دندان یا تصویربرداری با اشعه ایکس از دندان، روشی است که دندانپزشکان در دندانپزشکی از تصاویر آن برای ارزیابی سلامت دهان و دندان شما استفاده می‌کند. معمولا دوز اشعه ایکس مورد استفاده بسیار کم است و خطر جهش ژنتیکی و سرطان شما را تهدید نمی‌کند.
اصولا رادیولوژی دندان (عکس دندان) چیزهای زیادی را برای دندانپزشکان آشکار می‌کند. به آن‌ها کمک می‌کند تا وضعیت دندان‌ها، ریشه‌ها، محل قرارگیری فک و ساختار استخوان صورت شما را ببینند. بدین‌شکل، می‌توانند مشکلات دندانی را در مراحل اولیه پیدا کرده و درمان کنند. اگر به‌دنبال کسب اطلاعات پیرامون رادیولوژی دندان، تفسیر عکس رادیوگرافی دندان و هزینه رادیولوژی دندان هستید تا انتهای این مطلب را بخوانید.
اشعه ایکس چیست؟
اشعه ایکس نوعی انرژی است که می‌تواند از اجسام جامد عبور کند یا توسط آن‌ها جذب شود. این انرژی توسط اجسام متراکم مانند دندان‌ها و استخوان‌ها جذب و به‌صورت مناطقی با رنگ روشن ظاهر می‌شود.
اشعه ایکس از اجسام کم‌تراکم مانند لثه‌ها و گونه‌ها عبور می‌کند و به‌صورت نواحی تیره روی فیلم ظاهر می‌شود. به‌همین‌دلیل، تصاویر حاصل شده از داخل دندان‌ها و لثه‌ها برای بررسی و شناسایی مشکلاتی مانند حفره‌ها و پوسیدگی دندان و وجود دندان‌های نهفته مناسب هستند. در ادامه به جزئیات بیشتری از رادیوگرافی دندان یا عکس دندان اشاره خواهیم کرد.
عکس رادیولوژی دندان چیست؟
عکس رادیولوژی دندان یا رادیوگرافی دندان معمولا سالیانه برای پیشگیری و تشخیص به‌موقع مشکلات دهان، دندان و فک انجام می‌شود. البته اگر دندانپزشک شما به‌دنبال بررسی روند پیشرفت یک مشکل یا روش درمانی مشخصی باشد، ممکن است لازم باشد که برای بیش از یکبار در سال آن را انجام دهید. عواملی که بر تعداد دفعات دریافت رادیوگرافی دندان (عکس دندانپزشکی) تأثیر می‌گذارند، عبارتند از:
- سن شما
- سلامت دهان و دندان فعلی شما
- هرگونه علائم بیماری دهان و دندان
- داشتن سابقه بیماری لثه (ژنژیویت) یا پوسیدگی دندان
عکس رادیولوژی دندان چه مشکلاتی را نشان می‌دهد؟
رادیوگرافی دندان (عکس دندانپزشکی) هم در کودکان و بزرگسالان انجام می‌شود. کودکان ممکن است بیشتر از بزرگسالان نیاز به تصویربرداری با اشعه ایکس داشته باشند، زیرا دندانپزشکان نیاز به نظارت بر رشد دندان‌های دائمی آن‌ها دارند. این روند می‌تواند به دندانپزشک در جهت ارزیابی زمان دقیق کشیدن دندان‌های شیری و پیشگیری از بروز دندان‌های نهفته یا نامنظم کمک کند. بدین‌شکل، احتمال نیاز به ارتودنسی در آینده به حداقل می‌رسد.
به طور کلی در بزرگسالان، رادیوگرافی دندان قابلیت نمایش موارد زیر را دارد:
- پوسیدگی، به‌خصوص قسمت‌های کوچک پوسیدگی بین دندان‌ها
- پوسیدگی در زیر روکش‌ها و پرکردگی‌های قبلی
- تحلیل استخوان در فک
- تغییرات در استخوان یا کانال ریشه به‌دلیل عفونت
- وضعیت و موقعیت دندان‌ها برای کمک به آماده شدن به‌منظور کاشت دندان (ایمپلنت دندان)، نصب بریس ارتودنسی، پروتز دندان یا سایر روش‌های دندانپزشکی
- آبسه (عفونت در ریشه دندان یا بین لثه و دندان)
- کیست و برخی از انواع تومورها
در کودکان، رادیوگرافی دندان موارد زیر را تایید می‌کند:
- پوسیدگی دندان با شدتهای مختلف
- وجود فضای کافی در دهان برای رویش دندان‌های شیری یا دائمی
- رویش دندان عقل
- وجود دندان نهفته (دندانی که نمیتواند از بافت لثه خارج شود)
انواع رادیوگرافی دندان چیست؟
به طور کلی، دو نوع رادیوگرافی دندان با عناوین زیر وجود دارد.
- رادیوگرافی داخل دهانی
- رادیوگرافی خارج دهانی
به‌طور خلاصه انواع رادیولوژی دندان(رادیوگرافی دندان) در جدول زیر آمده است. در ادامه هر کدام را به طور مجزا توضیح خواهیم داد.
جدول انواع رادیوگرافی دندان
| انواع رادیولوژی دندان (عکس دندان) | دسته‌بندی رادیوگرافی دندان (عکس دندانپزشکی) |
|---|---|
| رادیوگرافی داخل دهانی |
|
| رادیوگرافی خارج دهانی |
|
انواع رادیوگرافی داخل دهانی
رادیوگرافی داخل دهانی رایج‌ترین نوع است و خودش انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
رادیوگرافی بایت وینگ:
معمولا جزئیات دندان‌های بالا و پایین را در یک ناحیه از دهان نشان می‌دهد. هر عکس بایت وینگ می‌تواند یک دندان را از تاج آن تا سطح استخوان نگهدارنده نشان دهد. دندانپزشکان می‌توانند به کمک آن، پوسیدگی بین دندان‌ها و تغییرات در ضخامت استخوان ناشی از بیماری لثه را تشخیص دهند. این رادیوگرافی دندان هم‌چنین می‌تواند به تعیین تناسب روکش‌ها یا سایر ترمیم‌ها (مانند بریج) کمک کند و هرگونه سایش یا خرابی پرکردگی دندان را نشان دهد.
رادیوگرافی پری اپیکال:
کل دندان از تاج تا بالای ریشه (جایی که دندان به فک می‌چسبد) را نشان می‌دهد. این نوع رادیوگرافی دندان می‌تواند تمام دندان‌ها را در یک قسمت از فک بالا یا پایین نشان دهد. دندانپزشکان از عکس پری آپیکال برای تشخیص هرگونه تغییر غیرعادی در ریشه و ساختار استخوان مجاور آن استفاده می‌کنند.
رادیوگرافی اکلوزال:
این رادیولوژی دندان معمولا روند رشد و نحوه قرارگیری کل قوس دندانی را در فک بالا یا پایین دنبال می‌کند.
شما می‌توانید از طریق ارتباط مستقیم با دندانپزشکان میخک پاسخ همه سئوالات خود را دریافت کنید!
انواع رادیوگرافی خارج دهانی
رادیوگرافی خارج دهانی اغلب برای تشخیص مشکلات دندانی در فک و جمجمه استفاده می‌شود. انواع مختلفی از آن وجود دارد که عبارتند از:
رادیوگرافی پانورامیک کل ناحیه دهان:
تمام دندان‌های فک بالا و پایین را در یک عکس رادیوگرافی دندان نشان می‌دهد. این رادیوگرافی دندان می‌تواند موقعیت دندان‌های کاملا بیرون‌آمده و در حال ظهور را تشخیص دهد، دندان‌های نهفته را ببیند و به تشخیص تومورها کمک کند.
توموگرام:
این نوع رادیوگرافی دندان یک لایه یا برش خاصی از دهان را نشان می‌دهد و لایه‌های دیگر را محو می‌کند. در واقع ساختارهایی را بررسی می‌کند که به سختی می‌توان آن‌ها را به وضوح دید، زیرا ساختارهای مجاور مانع از دید آن‌ها می‌شوند.
رادیوگرافی سفالومتریک:
یک طرف سر را نشان می‌دهد و متخصصین ارتودنسی از این روش رادیوگرافی دندان برای تنظیم مجدد دندان‌های هر بیمار استفاده می‌کنند.
سیالوگرام:
غدد بزاقی بافت نرمی هستند که در تصویربرداری با اشعه ایکس دیده نمی‌شوند. در این روش رادیوگرافی دندان به کمک تزریق ماده حاجب، مشکلات غدد بزاقی مانند سندرم شوگرن که در پوسیدگی دندان نقش دارند تشخیص داده می‌شوند.
سیتی اسکن دندان:
نوعی تصویربرداری(عکس دندانپزشکی) است که ساختارهای داخلی را به‌صورت سه‌بعدی بررسی می‌کند و برای یافتن مشکلاتی در استخوان‌های صورت مانند کیست، تومور و شکستگی عالی است.
سیتی اسکن دندان با اشعه مخروطی:
تصاویر سه‌بعدی از ساختارهای دندان، بافت نرم، اعصاب و استخوان ایجاد می‌کند. به‌همین‌دلیل، برای هدایت روش ایمپلنت دندان و ارزیابی وجود کیست‌ها و تومورهای دهان و صورت استفاده می‌شود. اگرچه این روش از جهاتی شبیه به سیتی اسکن معمولی دندان است و هر دو تصاویر دقیق و باکیفیتی تولید می‌کنند اما نحوه گرفتن تصاویر در آن‌ها متفاوت است.
↵ تجربه محمرضا از یزد:
من عکس سی تی اسکن معمولی گرفتم، آیا تفاوتی با سیتی اسکن مخروطی دارد؟
↵ پاسخ:
دستگاه سیتی اسکن دندان با اشعه مخروطی در اطراف سر بیمار می‌چرخد و همه داده‌ها را در طی یک چرخش جمع‌آوری می‌کند. درحالی‌که دستگاه سیتی اسکن معمولی چندین چرخش را در اطراف سر بیمار انجام می‌دهد. مزیت منحصربه‌فرد سیتی اسکن دندان با اشعه مخروطی این است که می‌توان از آن در مطب دندانپزشکی انجام داد.
تصویربرداری دیجیتالی:
نوعی تصویربرداری دندانپزشکی دوبعدی است که امکان ارسال مستقیم تصاویر به کامپیوتر را فراهم می‌کند. این کار باعث می‌شود که دندانپزشک شما کوچک‌ترین تغییراتی را که در معاینه دهان قابل مشاهده نیست، آسان‌تر ببیند.
نحوه گرفتن عکس رادیوگرافی دندان یا عکس opg چگونه است؟
رادیوگرافی دندان نیاز به آمادگی خاصی ندارد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که قبل از قرار ملاقات، دندان‌های خود را مسواک بزنید و وسایل فلزی خود را در منزل بگذارید.
برای انجام آن، ابتدا روی یک صندلی می‌نشینید. سپس جلیقه سربی روی سینه و پاهایتان قرار داده می‌شود. اگر رادیوگرافی داخل دهانی باشد، دهان خود را وارد یک هولدر می‌کنید. اما اگر رادیوگرافی خارج دهانی باشد، دستگاه اشعه ایکس در کنار سر شما قرار می‌گیرد تا از بیرون تصاویری از دهان و دندان‌های شما ثبت کند.
دندان خراب در عکس رادیولوژی چگونه است؟
برای تشخیص دندان خراب در عکس رادیولوژی باید بدانید که معمولا بخش پوسیده یا خراب به‌صورت تیره‌تر از سایر بخش‌های دندان نمایان می‌شود. البته اگر از قبل پرکردگی دندان داشته باشید، آن بخش را روشن‌تر می‌بینید. مطمئنا دندانپزشک تبحر بیشتری در تشخیص این مسائل دارد. سعی کنید از تشخیص خودسرانه اجتناب کنید.
نحوه تفسیر عکس رادیوگرافی دندان چیست؟
هنگامی‌که تصاویر آماده شدند، دندانپزشک شما آن‌ها را بررسی می‌کند و موارد غیرطبیعی را تشخیص می‌دهد. اگر مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان را پیدا کند، در مورد گزینه‌های درمانی با شما صحبت خواهد کرد.
در مواردی که باید ایمپلنت دندان انجام شود، تصاویر سیتی اسکن با دقت بیشتری تفسیر می‌شوند. چراکه ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد. می‌توانید از دندانپزشک خود بخواهید که قبل از هرگونه اقدامی شما را از جزئیات نتایج رادیوگرفی دندان آگاه کند.
آیا رادیوگرافی دندان روشی ایمن است؟
دوز اشعه ایکس به حدی پایین است که برای اغلب کودکان و بزرگسالان روشی ایمن در نظر گرفته می‌شود. با این وجود ممکن است دندانپزشک یا رادیولوژیست از پیشبند سربی برای محافظت از قفسه سینه، شکم و ناحیه لگن شما استفاده کند. اگر فکر می‌کنید باردار هستید، به دندانپزشک خود اطلاع دهید. زیرا حتی کمترین دوز اشعه برای رشد جنین خطرناک است.
قیمت و هزینه عکس opg چقدر است؟
قیمت عکس رادیولوژی دندان به عوامل مختلفی مانند نوع رادیوگرافی، وضعیت سلامتی بیمار و میزان مهارت دندانپزشک یا رادیولوژیست بستگی دارد. بنابراین نمی‌توان یک هزینه قطعی را اعلام کرد. اصولا تصویربرداری دیجیتالی هزینه بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد. اما برای عکسopg، هزینه رادیولوژی دندان در سال 1403 به‌صورت زیر است.
فراموش نکنید که قیمت ذکر شده نرخ مصوب است و ممکن است در مراکز مختلف متفاوت باشد. برای اطلاع از هزینه عکس سه بعدی دندان(عکس سی بی سی تی) می‌توانید مقالات مرتبط را مطالعه کنید.
جدول هزینه رادیولوژی دندان برای عکسopg در سال 1403
| عکسopg | قیمت (تومان) |
|---|---|
| عکس opg | 250 هزار تومان |
آیا هزینه رادیولوژی دندان با بیمه قابل پرداخت است؟
هزینه رادیولوژی دندان بسته به اینکه کدام یک از انواع عکس رادیولوژی دندان را می‌گیرید از طریق بیمه قابل پرداخت است. برای مثال بخشی از هزینه رادیوگرافی دندان opg توسط بیمه‌های پایه نظیر بیمه تامین اجتماعی، بیمه سلامت ایران و خدمات درمانی پرداخت می‌شود اما مثلا عکس cbct را تحت پوشش قرار نمی‌دهند. بنابراین برای پرداخت سایر عکس‌های رادیوگرافی دندان باید از طریق بیمه تکمیلی اقدام کنید.
←می‌خواهم بیشتر بدانم: بهترین بیمه دندانپزشکی
چه عواملی در رادیولوژی دندان تاثیر دارد؟
از جمله عواملی که بیمار نمیتواند رادیولوژی دندان انجام دهد و یا نتیجه مورد تایید نیست عبارت است از:
- زمانی که بیمار نتواند به‌طور ثابت بایستد و یا سر خود را در محل مشخص شده فیکس نگه دارد.
- وجود برخی از موارد مثل سیم‌های دندان، پروتزها، بریج‌هاو یا داشتن سوراخ‌هایی در مناطق مشخصی از جمله گوش، زبان، لب، گونه و یا بینی
فرق عکس OPG با عکس رادیوگرافی عادی دندان چیست؟
در عکس تکی دندان یک یا چند دندان از نزدیک، عکس برداری می‌شود که برای دقیقت تر دیدن پالپ و شرایط دندان‌هاست و نمایش کلی از همه دندان‌ها به ما نمی‌دهد.در عکسopg علاوه بر اینکه تمام دندان‌ها قابل رویت هستند مشکلات مربوط به مفاصل و استخوان فک هم قابل تشخیص است. نکته مهم این است که گاهی برای تشخیص درست‌تر باید هر دو عکس دندان را داشته باشید.
مطمئنا پیدا کردن و درمان مشکلات در مراحل اولیه، در صرفه‌جویی هزینه‌های شما موثر است، از بروز درد و ناراحتی جلوگیری می‌کند و حتی زندگی شما را نجات می‌دهد. در صورت وجود هرگونه ابهام در این زمینه با یک دندانپزشک حرفه‌ای مشورت کنید.
شبکه تخصصی دندانپزشکی میخک با ارائه بهترین خدمات دندانپزشکی و طرح ویژه پرداخت اقساطی در خدمت مراجعین محترم است.
