آخرین دندان‌های فک، دندان عقل نام دارند. برخلاف سایر دندان‌های موجود در دهان، دندان های عقل از هیچ قانونی ثابتی پیروی نمی‌کنند. برخی از افراد اصلاً دندانی تحت عنوان عقل در نمی‌آورند. اما عده‌ی دیگری از افراد ممکن است تا 4 دندان عقل داشته باشند. در موارد نادر تعداد دندان‌های عقل افراد از 4 عدد هم تجاوز می‌کند. تعداد ریشه دندان های عقل هم متغیر است. این دندان‌ها می‌توانند بین 1 الی 4 ریشه داشته باشند.
با این مقدمه باید بدانید همواره سوالات زیادی درباره دندان‌های عقل وجود دارد. برای مثال اینکه دندان عقل را باید کشید یا نه، یکی از چالش برانگیزترین سوالات افراد است. در این مقاله به طور دقیق‌تر به نکات پیرامون انتهایی ترین دندان فک خواهیم پرداخت.
دندان عقل چیست؟
دندان آسیاب بزرگ سوم یا همان دندان عقل (Wisdom teeth) یکی از انواع دندان‌ها است که در انتهایی‌ترین بخش لثه رشد می‌کند. البته گاهی اوقات دندان های عقل فضای کافی برای بیرون آمدن از لثه را ندارند. در این صورت به آنها دندان عقل نهفته گفته می‌شود.
رشد دندان های عقل معمولا پس از رشد تمامی دندان‌ها آغاز می‌شود. بر خلاف نام این دندان، هیچ ارتباطی میان آنها و عقل انسان وجود ندارد. بسیاری از افراد به‌دلایل مختلف دندان‌های عقل خود را می‌کشند، اما عده‌ای هم اعتقاد دارند که کشیدن این دندان‌ها الزامی نیست.
دندان عقل چند تاست؟ (چند دندان عقل داریم؟)
به‌طور‌کلی 4 دندان عقل در دهان رشد می‌کند؛ به‌عبارتی ساده‌تر در هر دو طرف فک بالا و فک پایین یک دندان آسیاب به نام عقل می‌تواند ظاهر شود. با این حال در تمام افراد تعداد دندان‌های عقل دقیقا 4 عدد نیست. برخی از افراد ممکن است بر حسب اتفاق تنها 1، 2 یا 3 دندان عقل داشته باشند.
همچنین عده‌ای به صورت ژنتیکی فاقد چنین دندان‌هایی هستند. جالب‌تر اینکه در موارد نادرتر افراد ممکن است بیش از چهار دندان عقل داشته باشند که به این دندان‌ها دندان اضافه اطلاق می‌شود.
دندان عقل کجاست؟
محل قرارگیری دندان‌های عقل به تعداد دندان عقل هر فرد بستگی دارد. در افرادی که هر 4 دندان آسیاب سوم آنها رشد می‌کند، این دندان‌ها در انتهایی ترین بخش هر دو طرف فک بالا و پایین ظاهر می‌شود. به طور دقیق‌تر دندان‌های عقل دقیقاً پشت دندان آسیاب دوم بیرون می‌زنند.
در واقع می‌توان گفت 4 دندان عقل در سمت راست فک بالایی، سمت چپ فک بالایی، سمت راست فک پایینی و سمت چپ فک پایینی نمایان می‌شوند.
انواع دندان عقل کدام است؟
دندان عقل بر اساس نحوه قرار گرفتن در دهان، انواع متفاوتی دارد. به‌طور کلی انواع دندان عقل عبارت است از:
- دندان عقل کامل
دندان عقلی که کامل رشد کرده و از لثه بیرون آمده است.
- دندان عقل نیمه نهفته
دندان عقلی که به صورت نیمه از لثه بیرون آمده باشد را دندان عقل نیمه نهفته می‌گویند.
- دندان عقل نهفته
دندان عقل نهفته، دندانی است که زیر لثه وجود دارد این دندان ممکن است روی عصب فک باشد و یا حتی به ریشه دندان مجاور خود آسیب بزند.
دندان عقل چند ریشه دارد؟
مشابه تعداد دندان های عقل هر فرد، تعداد ریشه دندان عقل هر فرد هم متغیر است. در واقع دندان‌های عقل بسته به عواملی نظیر ژنتیک، محیط دهان، زمان رویش و بسیاری از موارد دیگر می‌توانند بین 1 الی 4 ریشه داشته باشند. در واقع برخی دندان آسیاب سوم برخی از افراد تنها 1 ریشه دارد، اما برای برخی از افراد هم این دندان می‌تواند تا 4 ریشه داشته باشد.
یکی از اصلی‌ترین دلایل اهمیت تعداد ریشه دندان های عقل در زمان کشیدن این دندان‌ها است. طبیعتا هرچه تعداد ریشه یک دندان بیشتر باشد، پروسه کشیدن آن سخت‌تر و در نتیجه هزینه کشیدن دندان افزایش پیدا می‌کند. بنابراین قیمت کشیدن دندان عقل بسته به تعداد ریشه می‌تواند متغیر باشد.
دندان عقل کی در میاد (دندان عقل چند سالگی در میاد؟)
به‌طور‌کلی دندان عقل از سن 8 تا 10 سالگی شروع به رشد می‌کند. رشد دندان های عقل در فک می‌تواند تا سن 1 سالگی هم ادامه داشته باشد. همچنین در اغلب افراد این دندان‌ها از سن 18 الی 25 سالگی در دهان نمایان می‌شوند. البته این اعداد به صورت تقریبی می‌باشد، بنابراین سن رشد و نهفته شدن دندان عقل در برخی از افراد می‌تواند متفاوت باشد.
درد دندان عقل چگونه است؟
احساس درد در انتهایی‌ترین بخش فک می‌تواند ناشی از دندان های عقل باشد. درد ناشی از دندان عقل در فک احساس می‌شود و این عارضه دو علت اساسی دارد:
- رشد دندان عقل: گاهی اوقات زمانی که دندان آسیاب بزرگ در حال رشد می‌باشد، ممکن است به دلیل جابجایی یا بزرگتر شدن به فک، لثه و حتی دندان های مجاور فشار وارد کند. در این مواقع فرد درد مبهم و شدیدی در ناحیه فک احساس خواهد کرد.
- پوسیدگی دندان عقل: در پاره‌ای از مواقع، به خصوص وقتی که دندان به نهایت رشد خود رسیده است، ممکن است درد دندان‌های عقل به طور مستقیم با پوسیدگی دندان همراه باشد. در این صورت چاره‌ای جز کشیدن آن وجود ندارد.
کشیدن دندان عقل بهتر است یا نگه داشتن آن؟
به اعتقاد بسیاری از متخصصین کشیدن دندان عقل الزام آور نیست. در واقع این دندان‌ها تا زمانی که هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نکرده باشند، نیازی به کشیدن ندارند.
متاسفانه بسیاری از افراد بدون هیچ مشکل یا عارضه‌ای برای کشیدن دندان‌های عقل خود به مطب دندانپزشکی مراجعه می‌کنند. این در حالی است که به توصیه دندانپزشکان، کشیدن دندان آسیاب سوم تنها زمانی الزامی خواهد بود که این دندان باعث فشار، التهاب، عفونت و مشکلات این‌چنینی در دهان شده باشد یا به‌کلی پوسیده باشد. در نهایت برای تصمیم گیری بهتر درباره کشیدن یا نکشیدن این دندان بهتر است از دندانپزشک متخصص مشورت بگیرید.
سخن آخر
در این مطلب در مورد دندان عقل و انواع آن صحبت کردیم و گفتیم که همه افراد قرار نیست دندان عقل داشته باشند. آنچه که در دندان عقل اهمیت دارد این است که تا زمانی که برای دندان‌های مجاور مشکلی به وجود نیاورده است، نیازی به کشیدن ندارد.
شبکه دندانپزشکی میخک با استفاده از بهترین دندانپزشکان و جراحان فک و صورت، جراحی دندان عقل نهفته را با بالاترین کیفیت ارائه می‌دهد. از طرفی با طرح دندانپزشکی قسطی فرآیند رسیدگی به سلامت دهان و دندان را تسهیل می‌کند.
