در صنعت دندانپزشکی، مواد پر کردن دندان انواع متفاوتی دارد. از طرفی پر کردن دندان رایج‌ترین روش برای ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده است که عملکرد طبیعی دندان را بازیابی می‌کند و از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری می‌کند. با توجه به تنوع مواد دندانی، انتخاب ماده پرکننده مناسب بسیار مهم است؛ در ادامه با انواع مواد پر کردن دندان و مزایا و معایب هر کدام آشنا می‌شویم.
استفاده از آمالگام
یکی از مهم‌ترین روش‌ها پر کردن دندان با آمالگام است. آمالگام از اختلاط جیوه با آلیاژ نقره-قلع پودری تشکیل می‌شود. جیوه یک مایع در دمای اتاق است و وقتی با آلیاژ مخلوط می‌شود، می‌تواند یک جرم «قابل کار» ایجاد کند. این رفتار ماده را برای پر کردن دندان مناسب می‌کند.
تاریخچه آمالگام دندانی
آمالگام به عنوان یکی از مواد پر کردن دندان، توسط برادران کراکور (از فرانسه) در سال 1833 به ایالات متحده آمریکا آورده شد. آمالگام اولیه از مخلوط کردن جیوه با براده‌های سکه‌های نقره ساخته می‌شد. در سال 1895، جی وی بلک دندانپزشک آمریکایی، فرمولی برای آلیاژ آمالگام مدرن ایجاد کرد (67٪ نقره، 27٪ قلع، 5٪ مس، 1٪ روی). فرمول بلک بر مشکلات انبساط فرمولاسیون آمالگام موجود غلبه کرد.
معایب پر کردن دندان با آمالگام
- رنگ آمالگام در تضاد با رنگ طبیعی دندان است؛ بدین جهت برای دندان‌های جلویی مناسب نیستند.
- اکثر افرادی که از پرکننده‌های آمالگام استفاده می‌کنند، از تغییر رنگ دندان مجاور و یا فرسایش پرکردگی شکایت دارند.
مزایای پر کردن دندان با آمالگام
- آمالگام نسبت به رزین کامپوزیت ارزان تر است و معمولا دوام بیشتری دارد و حداقل 10 تا 15 سال دوام می‌آورد.
- نگرانی‌هایی در مورد سمی بودن جیوه وجود داشته است اما هیچ شواهد بالینی مبنی بر اینکه پر کردن آمالگام باعث مسمومیت با جیوه می‌شود وجود ندارد و انجمن دندانپزشکی آمریکا اعلام کرده است که آنها بی‌خطر هستند.
- پرکردگی‌های آمالگام بسیار قوی هستند و می‌توانند فشار بالایی را در حین جویدن تحمل کنند.
استفاده از کامپوزیت
کامپوزیت دندان یکی از انواع مواد پر کردن دندان است. کامپوزیت محصولی است که حداقل از دو فاز مجزا تشکیل شده است و معمولاً متشکل از اجزایی با ساختار و خواص متفاوت است. دو جزء اصلی مواد کامپوزیت، فاز رزین و پرکننده هستند. خاصیت رزین توانایی قالب‌گیری در دمای محیط همراه با گیرش به‌وسیله پلیمریزاسیون است که در زمان کوتاهی به دست می‌آید. خاصیت ماده پرکننده، سختی، استحکام و کاهش ضریب انبساط حرارتی است.
تاریخچه کامپوزیت
در سال 1962، بوون نوع جدیدی از مواد پر کردن دندان یعنی کامپوزیت دندان را توسعه داد. نوآوری اصلی بوون، مونومر بیسفنول آ است که یک ماتریس متقابل ایجاد می‌کند که بسیار بادوام است. کامپوزیت‌های ترمیمی فعلی همچنان از این فناوری استفاده می‌کنند و آن را بهبود داده‌اند.
در اواخر دهه 1960، کامپوزیت‌های معمولی یا macrofill شناخته می‌شود، توسعه یافتند که شامل ذرات بسیار بزرگی از سیلیس آمورف و کوارتز هستند و باعث بهبود قابل توجهی در خواص مکانیکی، جذب آب و پلیمریزاسیون می‌شوند.
مزایای پر کردن دندان با کامپوزیت
- دندان پرشده با کامپوزیت با رنگ دندان‌های شما مطابقت دارد.
- پرکننده‌های کامپوزیت را می‌توان با مواد دیگر ترکیب کرد و برای ترمیم دندان‌های شکسته یا ساییده استفاده کرد.
- برخلاف ترمیم‌های آمالگام دندان، برای پر کردن دندان با مواد سفید به سوراخ‌کاری و شکل‌دهی کمتری به دندان نیاز است.
معایب پر کردن دندان با کامپوزیت
- رزین کامپوزیت به اندازه برخی مواد پرکننده دیگر همچون آلیاژهای فلزی بادوام نیستند و معمولا برای پر کردن حفره‌های عمیق توصیه نمی‌شوند.
- این نوع پر کردن نسبت به پر کردن با آمالگام بیشتر طول می‌کشد و تا حدی گرانتر است.
استفاده از طلا
این پرکننده‌های بادوام، گران هستند، با رنگ طبیعی دندان متفاوت هستند و به چشم می‌آیند. دندان پرشده با طلا به راحتی کدر یا خورده نمی‌شود، در جویدن تحمل فشار بالایی دارد و بیش از 15 سال ماندگاری دارد.
یکی از تفاوت‌های طلا با سایر مواد پر کردن دندان این است که پرکننده طلا در آزمایشگاه ساخته می‌شود. تیم دندانپزشکی شما معمولاً از حفره آماده شده تصویر می‌گیرند و آن را به آزمایشگاه می‌فرستند تا تکنسین اینله یا آنله را بسازد. در این فاصله، یک پرکننده موقت در حفره قرار می‌گیرد. پس از اینکه اینله یا آنله طلا ساخته شد، دندانپزشک شما آن را با سمان دندان در جای خود ثابت می‌کند.
استفاده از سرامیک
پرکننده‌های سرامیکی مدل دیگری از مواد پر کردن دندان هستند که بسیار شبیه به پرکننده‌های کامپوزیت همرنگ دندان هستند. پرکننده سرامیکی از پرسلن ساخته می‌شود و نسبت به سایر مواد پر کردن دندان در برابر لکه مقاوم‌تر است. آنها تا حد زیادی ماندگار هستند و می‌توانند بیش از 10 سال دوام بیاورند.
تیم دندانپزشکی شما می‌تواند از فناوری دیجیتال (به نام CADCAM) برای طراحی و آماده‌سازی اینله‌های پرسلن استفاده کند. این نوع پر کردن دندان به حداقل دو بار مراجعه به دندانپزشک نیاز دارد.
برای چسباندن پرکننده سرامیکی نیاز به سوراخ کردن و شکل‌دهی بیشتری به دندان است. پرکننده‌های سرامیکی نسبت به ضربه و شکستگی مقاوم بالایی ندارند و از این جهت از کامپوزیت‌ها ضعیف‌تر هستند و البته پرکردن سرامیکی بسیار گرانتر از پرکننده‌های کامپوزیت است.
پر کردن دندان با گلاس آینومر
مواد ترمیم‌کننده گلاس آینومر از اوایل دهه 1970 به عنوان مواد پر کردن دندان در دسترس بوده و از سمان‌های سیلیکات و سمان‌های پلی کربوکسیلات مشتق شده‌اند.
مواد پرکننده گلاس آینومر چسبندگی بالا و رنگی نزدیک به رنگ طبیعی دندان دارند ولیکن شکننده هستند و معمولاً در حفره‌های دندانی پهن و کم‌عمق استفاده می‌شوند. دوام پایین این ماده پرکننده آن را برای استفاده در پر کردن دندان‌های شیری و پر کردن موقت مناسب می‌کند. گلاس آینومر همچنین فلوراید آزاد می‌کند که به جلوگیری از پوسیدگی اضافی دندان کمک می‌کند.
بهترین ماده برای پر کردن دندان چیست؟
تصمیم‌گیری درست در مورد مواد پرکننده دندان بسیار مهم است. اگر هنوز در انتخاب تردید دارید، دندانپزشک شما می‌تواند به شناسایی مناسب‌ترین ماده پرکننده کمک کند. معمول‌ترین مواد پر کردن دندان، آمالگام و کامپوزیت هستند که با توجه به موقعیت دندان در دهان و عمق حفره دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند. آمالگام دوام بیشتر و کامپوزیت زیبایی بیشتری دارد و هر دو گزینه‌هایی مقرون‌به‌صرفه برای پر کردن دندان هستند.
چه مواد پر کننده دندان خانگی وجود دارد؟
باید بدانید که امکان پر کردن دندان در خانه وجود ندارد؛ بنابراین استفاده از مواد پر کننده دندان خانگی مجاز نیست. برای پر کردن دندان حتما باید اسیمان دندان استفاده شود که این ماده باید در دندانپزشکی بر دندان شما اعمال شود.
در این مطلب در مورد انواع مواد پر کردن دندان صحبت کردیم و هریک از آنها را معرفی کردیم. اینکه کدام یک از مواد پر کردن دندان مناسب‌تر است بستگی به کاربرد آن و شرایط دندان‌های شما دارد. لازم به ذکر است که تشخیص اینکه بهترین مواد پر کردن دندان برای شما کدام است، به عهده دندانپزشک است.
شبکه دندانپزشکی میخک با استفاده از بهترین دندانپزشکان بالاترین کیفیت را در زمینه پرکردن دندان ارائه می‌کند. از طرفی از طریق پرداخت اقساطی می‌توانید، هزینه درمان خود را به‌سادگی بپردازید.
